donderdag 22 december 2011

Van wolf tot wietpas

Steeds vaker en sneller plant het nieuws zichzelf voort. De grootste mediahypes in 2011: Mauro en de snelwegschutter. Plus: een etentje.

De hype van 2011 is volgens mediawetenschapper Peter Vasterman een etentje; het etentje dat zoveel aandacht kreeg in de media dat het proces-Wilders erdoor werd overschaduwd. 'Het was een bewust gecreëerde hype die eindeloos doorging, terwijl het in het proces een minor punt was.'

lees verder in de Volkskrant van 22 december 2012.

woensdag 21 december 2011

Zonder mediahype geen commissie Deetman

Verslag van een conferentie over het vrijdag verschenen eindrapport van de commissie-Deetman, waaruit onder meer blijkt dat geestelijken in de periode 1945-1985 tussen de 10.000 en de 20.000 minderjarigen seksueel hebben misbruikt. De kerkleiding wist dat er misbruik plaatvond, maar schoot ernstig tekort in de hulp aan slachtoffers.

Reformatorisch Dagblad 20 december 2011.

zaterdag 10 december 2011

KLPD: Snelwegschutter bestaat niet

Was er sprake van een mediahype?

EENVANDAAG 9 DECEMBER 2011

Bestaat de snelwegschutter wel of niet? Niet, liet De KLPD liet vanmiddag weten. Twintig rechercheurs hebben de afgelopen maanden onderzoek gedaan naar het opvallende aantal ruiten dat sneuvelden op de snelweg.

De politie kreeg 500 tips, camerabeelden werden ingezet, drie mannen werden opgepakt en weer vrij gelaten, maar de snelwegschutter is nooit gevonden en heeft dus waarschijnlijk nooit bestaan. Was er sprake van een mediahype? We spreken hierover met Peter Vasterman, specialist in mediahypes.

Zie: onderzoek incidenten autoruiten snelwegen afgerond: waarschijnlijk geen schutter
9 december 2011 - Arrondissementsparket Rotterdam

maandag 5 december 2011

'Media schuldig aan afbranden Albert Drent'

Journalisten hebben grenzen overschreden in hun berichtgeving over Albert Drent, voormalig directeur van het Amsterdamse kinderdagverblijf 't Hofnarretje. Dit zegt mediasocioloog Peter Vasterman van de Universiteit van Amsterdam. De hoofdverdachte in de Amsterdamse zedenzaak, Robert M., werkte bij 't Hofnarretje en zou kinderen van die crèche hebben misbruikt.
Lees dit ANP bericht verder in Het Parool

dinsdag 15 november 2011

Hype en hysterie in Oude Pekela

Gepubliceerd in NRC Handelsblad op 15 november.

Vorige week verscheen het boekje ‘Terug naar Oude Pekela’ van Vrij Nederland journaliste Margalith Kleijwegt. Naar aanleiding van de Amsterdamse zedenzaak besloot ze opnieuw onderzoek te doen in het dorp waar ze bijna 25 jaar geleden verslag deed van de Oude Pekela affaire, waarbij vele tientallen kinderen door als clowns verklede kinderlokkers zouden zijn misbruikt. In diverse interviews vertelde ze vorige week wat ze dacht toen ze eind vorig jaar de beelden op tv zag van de zaak Robert M.: ‘Zie je wel, het kan wél.’ Het bestaat dus wel, grootschalig misbruik, maar ‘de ouders van Oude Pekela werden in die tijd meteen voor hysterische idioten uitgemaakt.’ Hoewel ze niet met nieuw bewijsmateriaal komt, is ze er nog steeds van overtuigd dat er in Oude Pekela wel degelijk op grote schaal seksueel misbruik heeft plaatsgevonden, alleen dan ‘niet met tachtig kinderen, misschien met twintig, al heeft de Amsterdamse zedenzaak duidelijk gemaakt dat alles kan.’

woensdag 2 november 2011

Onderzoek naar cry wolf: de gevolgen van vals alarm

Het cry wolf effect

Waarschuwingssystemen zijn belangrijk. Ze waarschuwen voor dreigend gevaar en stellen mensen in staat zich voor te bereiden of om gericht actie te ondernemen. Maar wat als een waarschuwingssysteem vaak een vals alarm doet uitgaan? Verliezen mensen dan het vertrouwen in dat systeem? Wanneer treedt dat cry wolf effect op? Geloven we het volgende weeralarm nog wel als er paar keer voor niks groot alarm is geslagen? En hoe zit dat met de terrorisme waarschuwingen van de de NCTb (Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding) met verschillende dreigingsniveau's ? En welke rol spelen de media hierbij?

Hier het rapport van het COT Instituut voor Veiligheids- en Crisismanagement en de Universiteit van Amsterdam in opdracht van het Nationaal Crisiscentrum van het ministerie van Veiligheid en Justitie. Auteurs Jan Bos, Ana van Es (COT) en Peter Vasterman (UvA)

Onderzoek naar Copycat en de media

Imitatiegedrag en media

Zetten media aan tot imitatiegedrag? Bestaat het zogenaamde copycat effect? Laten daders van misdrijven zich beïnvloeden of inspireren door incidenten die daarvoor uitgebreid in het nieuws geweest zijn? Is veel media-aandacht voor vandalisme, brandstichting, mishandeling, zelfdoding en gezinsdrama's besmettelijk? Wat is daar over bekend? Hoe stel je het besmettingsgevaar bij incidenten vast? En wat zijn de beste communicatiestrategieën?

Hier het rapport van het COT Instituut voor Veiligheids- en Crisismanagement en de Universiteit van Amsterdam in opdracht van het Nationaal Crisiscentrum van het ministerie van Veiligheid en Justitie. Auteurs Jan Bos, Ana van Es (COT) en Peter Vasterman (UvA)

vrijdag 28 oktober 2011

Gifschip zonder gif, de gesneuvelde helden van de onderzoeksjournalistiek

Gepubliceerd in NRC Handelsblad op 28 oktober 2011

De Probo Koala, was dat niet dat gifschip dat in augustus 2006 tonnen zwaar giftig scheepsafval liet dumpen in de buitenwijken van Abidjan, Ivoorkust? Met als gevolg tientallen doden en tienduizenden zieken? Diezelfde olietanker die uit Amsterdam moest vertrekken omdat de eigenaar, multinational Trafigura, de prijs voor de afvalverwerking te hoog vond? Gelukkig hebben ze later een flinke schadevergoeding moeten betalen aan de tienduizenden slachtoffers. Trouwens ook in Nederland is het bedrijf vorig jaar nog veroordeeld tot een boete van een miljoen euro wegens het overtreden van milieuregels. Maar goed dat de pers hier jarenlang bovenop heeft gezeten, samen met milieuorganisatie Greenpeace, om dit schandaal aan de kaak te stellen. Vorig jaar hebben een aantal onderzoeksjournalisten uit verschillende landen, onder wie Jeroen Trommelen van de Volkskrant de Daniel Pearl Award gekregen voor hun aandeel in de onthullingen over dit gifschandaal waarbij aldus het jury rapport ‘een machtige oliehandelaar het vergiftigen van 30.000 Afrikanen in de doofpot probeerde te stoppen.’ Tot zover dit klassieke gifschandaal met een heldenrol voor de internationale onderzoeksjournalistiek.

dinsdag 11 oktober 2011

“Media moeten zich meer bewust zijn van hun rol in beeldvorming”

Mediasocioloog Peter Vasterman van Universiteit van Amsterdam: : “Media zouden meer aangesproken moeten worden op hun verantwoordelijkheid

“Een van de opvallende zaken in de publieke beeldvorming over de Moerdijkbrand is dat er een grote kloof ligt tussen perceptie en werkelijkheid. De media hebben daar in belangrijke mate aan bijgedragen door hun wijze van berichtgeving.
Een calamiteit van deze omvang in dit type bedrijf bevat verschillende triggers die voor de pers aanleiding zijn om de gebeurtenissen uitgebreid te coveren en te zoeken naar duiding. Als bij die duiding eenmaal het beeld ontstaat van een schandaal met een falende overheid en een falend bedrijf, zoals hier gebeurde, heeft dat een zelfversterkend effect op de berichtgeving.

Journalisten hebben dagenlang uiterst verontrustende berichtgeving over burgers uitgestort over levensgevaarlijke gifwolken en grootschalige gezondheidsklachten, terwijl de effecten in werkelijkheid minder rampzalig waren. In dat opzicht past de brand in een trend naar toenemende medialisering en politisering van crises.

Naar mijn mening zouden journalisten zich meer bewust moeten zijn van de grote invloed die hun berichtgeving heeft op de perceptie van het publiek en zorgvuldiger moeten zijn in hun berichtgeving. Ik zou het een goed idee vinden als journalisten zich beter zouden laten informeren over het functioneren van de keten van crisisbeheersing en rampenbestrijding en een groter bewustzijn kweken voor het effect van hun eigen rol en invloed in de crisisberichtgeving.

Het Openbaar Ministerie organiseert regelmatig informatiebijeenkomsten voor de pers om hen het systeem van de rechtspraak en de regels over rechtbankverslaggeving uit te leggen. Zo’n aanpak kan wellicht ook in de crisisbeheersingswereld leiden tot meer genuanceerde berichtgeving en minder hypes in de rampenverslaggeving.”

Download hier het blad van De Veiligheidsregio van oktober 2011 met een verslag van de expert meeting over de brand in moerdijk.

Klik hier voor de sheets van mijn inleiding.

Het Nederlands Instituut Fysieke Veiligheid (NIFV), de Nederlandse vereniging voor Brandweerzorg en Rampenbestrijding (NVBR) en het Veiligheidsberaad organiseerden op 21 september een expertmeeting met als thema 'Evalueren en leren van Moerdijk'.

maandag 10 oktober 2011

De kwaliteit van het HBO: reconstructie van een media-hype

Het hbo wordt kenmerkt door onterecht uitgedeelde diploma’s, structurele fraude met overheidsgelden en een bestuurlijke graaicultuur. Kortom: het hbo is failliet! Dat lijkt de conclusie na de stroom van media-aandacht waarin het hbo zich voorjaar 2011 mocht verheugen. Kranten, tijdschriften en televisieprogramma’s buitelden over elkaar heen om de wantoestanden in het hbo aan de kaak te stellen. Een stoet van deskundigen trok voorbij om het geschetste beeld kracht bij te zetten. In dit boek van Willem-Jan van Gendt en Ron Ritzen een reconstructie van de media-hype rond het HBO.

donderdag 6 oktober 2011

Media en trauma

Conferentie "Psychotrauma: behandelkamer en maatschappij"

29 november 2011, De Meervaart Amsterdam

Slotdebat
Journalisten, mediasociologen en wetenschappers gaan met elkaar en met publiek in gesprek treden over:
• de wijze waarop de media berichten over traumatische gebeurtenissen en
• de spagaat waarin verantwoordelijke bestuurders zich ten opzichte van de pers bevinden: enerzijds willen zij graag via kranten, radio en televisie de publieke onrust over het trauma wegnemen, maar anderzijds kan berichtgeving weer allerlei nieuwe vragen oproepen.

Hier het hele programma van dit congres van de Nederlandse Vereniging voor Psychotrauma.

woensdag 28 september 2011

Moerdijk: van gifwolk tot angstwolk

Expertmeeting 21 september 2011: 'Evalueren en leren van Moerdijk'

Op 5 januari 2011 ontstond brand bij het bedrijf Chemie-Pack in het haven- en industriegebied Moerdijk. Het Nederlands Instituut Fysieke Veiligheid (NIFV), de Nederlandse vereniging voor Brandweerzorg en Rampenbestrijding (NVBR) en het Veiligheidsberaad organiseerden op 21 september een expertmeeting met als thema 'Evalueren en leren van Moerdijk'.

Moerdijk en de media: van gifwolk tot angstwolk

Meteen na de grote brand in Moerdijk ontstond er in de beeldvorming al snel een behoorlijke kloof tussen de gecommuniceerde en de waargenomen risico's voor de volksgezondheid. Welke rol speelden de media in die beeldvorming rond Moerdijk als levensgevaarlijk chemisch inferno? Waarom hebben de media dagenlang de indruk gewekt dat er een groot milieuschandaal in de maak was, compleet met doofpotten, giftige fall out, besmette groenten, ziek vee en natuurlijk die honderden mensen met ernstige gezondheidsklachten? Welke triggers zorgden voor de activering van dit schandaalframe in de media? En welke rol speelde de overheidscommunicatie in dit proces?
In deze inleiding een analyse van de factoren die van belang zijn voor de discrepantie tussen feiten en percepties.

Hier staan de sheets van mijn inleiding over de rol van de media.

vrijdag 23 september 2011

Een journalistiek mijnenveld, ook voor onderzoekers

Gepubliceerd in NRC Handelsblad en nrc.next op 23 september 2011

Het Midden-Oosten is niet alleen een politiek maar ook een journalistiek mijnenveld. Al jaren krijgen journalisten van verschillende kanten het verwijt dat ze partijdig zijn en ten onrechte te positief of juist te negatief berichten over de strijdende partijen. De stichting ‘Stop de bezetting’ vindt veel berichtgeving in het voordeel van Israël, terwijl de belangenbehartigers van Israël de media verwijten juist teveel nadruk te leggen op ‘het Palestijns lijden.’ Dat geeft te denken: wanneer is de berichtgeving tendentieus, vooringenomen en eenzijdig? Wat zijn de effecten van woorden als de ‘bezette gebieden’, ‘illegale nederzettingen’, ‘bloedige terreurdaden’, ‘extremistische fundamentalisten’, ‘kolonisten’, om nog maar niet te spreken van het bekende ‘veiligheidshek’?

Woorden activeren achterliggende betekenissen, maar de manier waarop de lezer of kijker deze decodeert hangt af van zijn of haar referentiekader. Om die reden kan hetzelfde Journaalitem voor de ene kijker juist bewijzen dat het NOS Journaal te negatief is over de Palestijnen terwijl de ander vindt dat Israël er juist bekaaid vanaf komt.

woensdag 10 augustus 2011

De mysterieuze clownsaffaire

De Groene Amsterdammer 10 augustus 2011.

ACTUELE GESCHIEDENIS OUDE PEKELA

Jenny Velthuys

In 1987 was Nederland in de ban van de ontuchtzaak in het Groningse Oude Pekela. Tientallen kinderen zouden zijn meegelokt en misbruikt. Intensief recherchewerk leverde evenwel geen bewijzen op. Anno 2011 wil nauwelijks nog iemand over de zaak praten.


"Mediasocioloog Peter Vasterman kijkt erop terug als het schoolvoorbeeld van een mediahype: ‘Ontucht was voor de Nederlandse pers een totaal nieuw onderwerp. Voorheen had men niet zoveel aandacht voor kindermisbruik. De interesse voor pedofilie kwam pas eind jaren tachtig opzetten. De onervaren media doken op het schandaal. Het was een zichzelf versterkend proces dat een grote invloed heeft gehad op onze beeldvorming van Oude Pekela en van zijn inwoners.’"


maandag 8 augustus 2011

Financiële crisis en mediahype

VARA De Gids FM: Media-socioloog Peter Vasterman over het apocalyptische beeld van de Amerikaanse beurs. 8 augustus 2011

zondag 31 juli 2011

Geniale strategie van schaarste keert zich nu keihard tegen Wilders

De Volkskrant 28 juli 2011.
(...)
Wilders vertrouwt in zijn mediastrategie op huisideoloog en Kamerlid Martin Bosma. Samen hebben zij de strategie van de schaarste uitgezet. Journalisten zo weinig mogelijk geven, is het credo. En als Wilders dan een tweet (140 tekens) of persbericht stuurt, wordt die boodschap direct door alle media integraal overgenomen. ‘Die strategie werkt’, stelt Peter Vasterman van de Universiteit van Amsterdam. ‘Bij schaarste wil iedereen het geluid van het orakel hebben.’

Toch kan het bloedbad in Noorwegen een ommekeer veroorzaken, zegt hij. ‘Het is de eerste keer dat vanuit nieuw rechts zo’n aanslag is gepleegd, met duidelijke politieke en ideologische motieven. We gaan een nieuwe fase in, misschien net zoals na de aanslagen van 11 september. Dit kan wel eens een sleutelmoment worden in het debat.’

maandag 11 juli 2011

Journalistiek gezien is Nederland een conservatief landje

Over the top afluisterpraktijken hebben uiteindelijk geleid tot de opheffing van de Britse krant met de grootste oplage, News of the World. In de jacht naar primeurs werden mobiele telefoons gehackt, niet alleen van celebs, maar ook van slachtoffers van de terreur, familieleden van omgekomen militairen en van een vermist – en naar later bleek vermoord – 13-jarig meisje. Vergeleken met hun Britse collega’s zijn Nederlandse journalisten oerbraaf.

Lees verder op de site van de Wereldomroep

vrijdag 8 juli 2011

Expertmeeting 21 september 2011: 'Evalueren en leren van Moerdijk'

Op 5 januari 2011 ontstond brand bij het bedrijf Chemie-Pack in het haven- en industriegebied Moerdijk. Het Nederlands Instituut Fysieke Veiligheid (NIFV), de Nederlandse vereniging voor Brandweerzorg en Rampenbestrijding (NVBR) en het Veiligheidsberaad willen de opgedane ervaringen rond deze brand graag delen met vakgenoten in het fysieke veiligheidsdomein.

Om die reden organiseren het NIFV, de NVBR en het Veiligheidsberaad op woensdagmiddag 21 september 2011 een expertmeeting met als thema 'Evalueren en leren van Moerdijk'.
Het volledige programma wordt binnenkort bekendgemaakt op www.expertmeetings-veiligheidsregio.nl

dinsdag 5 juli 2011

Baldadigheid jongeren leidt in Amersfoort tot 'rouwstoetterreur'

de Volkskrant 1 juli 2011
Door Charlotte Huisman
Enkele leerlingen van de islamitische Bilalschool in Amersfoort staken vorige week hun middelvinger op naar een rouwstoet en joelden daarbij. Wat volgde: veel media-aandacht, honderden verhitte reacties op internet en dreigmails aan de school.


'Niet alle incidenten krijgen even-veel aandacht'
'Niet alle incidenten krijgen evenveel aandacht', constateert mediasocioloog Peter Vasterman van de Universiteit van Amsterdam. Hij noemt de psychisch gestoorde man uit Hoensbroek, die met (onder meer) een zwaard in juni een buurman vermoordde en zelf stierf door een politiekogel: 'Als de media geen noemer kunnen vinden om het incident onder te plaatsen, is het verhaal snel weg. Neem bijvoorbeeld de verkeersruzies, oorzaak van de helft van alle incidenten met zinloos geweld. Die gebeurtenissen krijgen nauwelijks aandacht.'
Aan de andere kant kan een 'relatief klein incident', zoals Vasterman het verstoren van de rouwstoet door leerlingen van de Bilalschool omschrijft, groot nieuws worden, 'omdat het onder de noemer valt: allochtonen en respectloos gedrag'.
'Het begint bij de lokale media en dan roert internet zich. Het past in een verwachtingspatroon. Het is ideaal als je een incident hebt dat symbool staat voor de vermeende islamisering van Nederland. Er komen reacties als: kunnen we die jongeren en hun familie niet het land uitzetten? Natuurlijk vindt niemand het een goede zaak dat een rouwstoet wordt verstoord. Maar door al het rumoer lijkt vervolgens zo'n incident veel groter dan het is.'
Vasterman vindt dat de media in zulke gevallen 'te makkelijk op een rijdende trein springen'. 'Journalisten zouden vaker moeten teruggaan naar de bron om uit te zoeken wat er echt is gebeurd.'

woensdag 29 juni 2011

Media in de greep van Wilders

De media-aandacht die Geert Wilders de afgelopen jaren kreeg is ongekend voor een Nederlandse politicus. Zijn gewaagde uitspraken over de islam, de controversiële film Fitna, en de beelden van zijn proces gingen de hele wereld over. Vanwege deze aandacht vragen veel onderzoekers zich af hoe Wilders precies met de media omgaat, en andersom. Mediasocioloog, UVA, Peter Vasterman bracht de belangrijkste uitkomsten van ruim zestig studies in kaart.

Hoe?Zo! Radio 28 juni 2011 Get Microsoft Silverlight
Bekijk de video in andere formaten.

maandag 27 juni 2011

Media, overheid en publiek: wie beïnvloedde wie tijdens Mexicaanse griep?

Media, overheid en publiek: wie beïnvloedde wie tijdens Mexicaanse griep?
Honderden krantenberichten, journaals, blogs, posts op fora en publieksvragen verzamelden en analyseerden de onderzoekers van de Nederlandse Nieuwsmonitor voor het onderzoek: “Mexicaanse griep in Nederland, berichtgeving, verontrusting en publieksreacties”. Het onderzoek, dat mede mogelijk is gemaakt door het Nationaal CrisisCentrum, VWS en het RIVM, komt uit op het moment dat er veel publiciteit is over de EHEC-bacterie. Hebben overheid en media geleerd van de communicatie over de Mexicaanse griep? Lees meer

donderdag 23 juni 2011

Dag des oordeels voor Geert Wilders

Donderdag 23 juni 2011 is het zover: de uitspraak in de rechtszaak tegen Geert Wilders is vanaf 09.00 uur ook live te horen op BNR.nl. Maar dat niet alleen: verslaggever Martijn de Rijk zit in de rechtszaal en brengt verslag uit via Twitter en natuurlijk op BNR Nieuwsradio.
Luister naar het interview met verslaggever Martijn de Rijk en Peter Vasterman, Universitair docent Mediastudies van de Universiteit van Amsterdam, in On The Move

maandag 20 juni 2011

Wilders en de media: de goede onderzoeksvragen zijn nog niet gesteld

Hoe flikt hij het toch? Hoe word je in vijf jaar van relatief onbekend politicus tot kiezersmagneet met 24 Kamerzetels? Die hamvraag was aan de orde bij de bijeenkomst Wilders en de Media, die op 16 juni door Lectoraat Crossmediale Kwaliteitsjournalistiek – samen met ASCOR en ASCA (UvA) – werd georganiseerd. Aan de orde was een samenvatting van zestig wetenschappelijke publicaties over het fenomeen Wilders. Conclusie: inhoudsanalyses leveren weinig op. Van langdurige onderzoeken op redacties mag meer worden verwacht. Bekijk wat de journalistiek zelf opgelost wil zien.
Lees het verslag op De Nieuwe Reporter

zondag 12 juni 2011

VPRO Argos Mexicaanse griep en de media

11 juni 2011- Radio Onjo

Mexicaanse griep en de media
Hoe ontwikkelde de Mexicaanse griep zich tot een mediahype en waar was de berichtgeving op gebaseerd? Daarover verschijnt volgende week een onderzoek. Een van de opstellers van het rapport, mediasocioloog Peter Vasterman, is te gast om hierover te vertellen.

zaterdag 11 juni 2011

EHEC Crisis



Duitse wetenschappers zijn met man en macht op zoek naar een zogenaamd “heet spoor” van de EHEC-bacterie. Hoe veilig is ons voedsel? In de studio praten we onder meer met Arnold Dijkstra, microbioloog en voedselveiligheid-consultant; Ton Nijhuis, wetenschappelijk directeur van het Duitsland Instituut en mediasocioloog aan de UvA Peter Vasterman.

dinsdag 7 juni 2011

Mexicaanse griep: alarmerende berichtgeving zorgt voor veel verontrusting

De berichtgeving rondom de uitbraak van de Mexicaanse griep in het voorjaar van 2009 was intensief en verontrustend: de Mexicaanse griep zou zich kunnen ontwikkelen tot een gevaarlijke pandemie met veel (dodelijke) slachtoffers, ook in Nederland. Vergelijkingen met de Spaanse Griep en dagenlang nieuws over de wereldwijde verspreiding van het virus versterkten dat beeld. De media brachten deze alarmerende boodschap weliswaar op gezag van wetenschappelijke experts en woordvoerders van bijvoorbeeld de WHO en het RIVM, maar er was weinig aandacht voor andere signalen en experts die het gevaar nuanceerden of relativeerden. Hoewel de epidemie in Nederland een mild verloop had, was de berichtgeving ook in het najaar van 2009 toen enkele kinderen overleden aan de griep sterk verontrustend.
Dit blijkt uit onderzoek van de Nederlandse Nieuwsmonitor naar de berichtgeving in de media over de Mexicaanse griep in 2009. Naast de landelijke dagbladen zijn ook de journaaluitzendingen van NOS, RTL4 en SBS6 meegenomen in het onderzoek en zijn de berichten op sociale media Nujij.nl, Fok.nl, Mexicaansegriep.eu en Zwangerschapspagina.nl geanalyseerd. De resultaten van het media-onderzoek zijn afgezet tegen de gegevens die beschikbaar waren over de reacties van het publiek, zoals het aantal geposte berichten op webfora, de ruim 800.000 telefonische vragen aan de grieplijn van Postbus 51 en de antwoorden op een serie opiniepeilingen (Risico- en crisisbarometer Nieuwe Influenza A van het Ministerie van Veiligheid en Justitie).

vrijdag 3 juni 2011

Wilders en de media. Journalism Studies bijeenkomst op 16 juni 2011.

In de afgelopen jaren zijn ruim 60 studies verschenen op het gebied van media en journalistiek waarin Geert Wilders centraal staat: het gaat daarbij niet alleen om de vraag hoe de media omgaan met Wilders, maar ook hoe Wilders omgaat met de media. Sommige studies gaan over zijn mediastrategie, zijn aanwezigheid in de media en de gevolgen die dat zou hebben voor de samenleving. Ander onderzoek richt zich meer op het redactiebeleid, de beeldvorming in de media of de interactie tussen media en politiek.
De studies variëren van Bachelor-scripties met een bescheiden inhoudsanalyse tot kloeke boekwerken waar Wilders’ van alle kanten wordt belicht. Wij (Piet Bakker, Kees Brants en Peter Vasterman) hebben deze studies verzameld en ons de vraag gesteld wat zo’n vloedgolf oplevert. Kan er een gezamenlijke conclusie uit al die analyses getrokken worden? Spreken ze elkaar tegen of vullen ze elkaar aan? Welke verscheidenheid aan methodes wordt er gebruikt? Zijn er vragen die onbeantwoord zijn gebleven?
Dat zijn de thema’s voor de conferentie over ‘Wilders en de media’ die zal plaatsvinden op 16 juni in het Universiteitstheater (Nieuwe Doelenstraat 16) te Amsterdam. Na een korte presentatie van het onderzoek zullen vertegenwoordigers uit journalistiek, politiek en wetenschap hun licht laten schijnen op de waarde van al dit onderzoek. Er is ruimschoots tijd voor discussie, niet alleen na afloop maar ook na elke presentatie en reactie. Niet Wilders zelf is daarbij de focus van de discussie, maar de tak van sport die binnen de communicatiewetenschap Journalism Studies wordt genoemd.

Programma
13:30 ontvangst
14:00 inleiding Peter Vasterman, Universitair Docent Mediastudies, Universiteit van Amsterdam
14:30 reactie Hans Laroes (hoofdredacteur NOS Nieuws)
15:00 reactie Jan Schinkelshoek (tot voor kort lid van de Tweede Kamer voor het CDA, daarvoor onder meer hoofdredacteur Haagsche Courant en directeur communicatie bij de Rabobank)
15:30 pauze
16:00 reactie Liesbet van Zoonen, hoogleraar Communication and Media Studies, Loughborough University, hoogleraar Populaire Cultuur in de Faculteit der Sociale Wetenschappen, Erasmus Universiteit Rotterdam
16:30 afsluitende discussie o.l.v. Piet Bakker, Lector Crossmediale Kwaliteitsjournalistiek, Hogeschool Utrecht: lessen voor onderzoek
17:00 borrel

Aan deelname zijn dankzij ASCA, ASCOR en de HU geen kosten verbonden, wel is aanmelding nodig vanwege de catering en het aantal plaatsen in de zaal. Stuur een email naar vasterman@uva.nl om je aan te melden.

dinsdag 19 april 2011

Netwerkdag crisiscommunicatie: framing

Verslag van een conferentie over framing en crisiscommunicatie op 14 april 2011 in Den Haag, georganiseerd door het Nationaal Crisiscentrum.

Het programma van mijn workshop Framing in het nieuws zag er als volgt uit:

• Wat zijn frames?
• Hoe ontstaan frames in berichtgeving?
• Wat zijn de gevolgen van framing?
• Hoe kun je (soorten) frames herkennen in berichtgeving?
• Analyseer het nieuws van vandaag op frames
• Rapportage bevindingen door subgroepen

maandag 28 februari 2011

Bodar maakt karikatuur van zedeloze jaren '80

Gepubliceerd in de Volkskrant van 28 februari 2011.

‘Mediabisschop’ Antoine Bodar deed vorige week in het programma De Wereld Draait Door een poging om het seksueel misbruik in de kerk in een historische context te plaatsen. Hij liet een fragment zien uit een uizending van Koos Postema uit 1978 (‘Een groot uur u’) waarin PvdA-senator Brongersma verklaart dat ‘dat in ieder mens iets van een pedofiel schuilt’, en dat kinderen zelf graag lichamelijk contact willen. Ook in het interview met de Volkskrant (24 februari) wil hij duidelijk maken dat er twintig, dertig jaar geleden in Nederland een andere seksuele moraal heerste, zoals zou blijken uit de oprichting van de pedofielenvereniging Martijn in 1982 en de invoering van de nieuwe zedenwet uit 1991 die seks met kinderen zou toestaan. Volgens Bodar draagt ‘de maatschappij’ daarom ‘ook een collectieve schuld: want in die tijd, de tijd van Brongersma, zijn wij veranderd. Het is goed om ons historische geheugen op te frissen.’

dinsdag 22 februari 2011

De digitale schandpaal

P.L.M. Vasterman in: Tijdschrift voor communicatiewetenschap, Vol. 38, (2010), p. 118-138

De invloed van internet op het verloop van affaires en schandalen
Door de opkomst van internet is het schandaal niet meer exclusief het
domein van de professionele media. Aan de hand van vier actuele cases
(DemminkDeplaDuyvendak en Herfkens) is de invloed onderzocht
van diverse types websites op de verschillende stadia waarin een affaire
zich ontwikkelt tot schandaal. Vooral de interactie tussen de semiprofessionele
blogs en de nieuwsmedia is van belang, de rol van de internetgebruiker
beperkt zich tot het (verontwaardigd) reageren op de onthullingen.


zondag 20 februari 2011

Van incident tot hype: de dynamiek van escalaties in media en maatschappij


Wat bepaalt of een gebeurtenis of nieuws-bericht uitgroeit tot een mediahype? Waarom gebeurt dat bij het ene bericht wel en bij het andere niet? En kun je voorkomen dat de media-aandacht voor een incident enorme proporties aanneemt? Mediasocioloog Peter Vasterman analyseerde de afgelopen jaren vele mediahypes. In het artikel 'Van incident tot hype De dynamiek van escalaties in media en maatschappij' van de Academie voor Overheidscommunicatie beschrijft Vasterman de kenmerken van dit soort nieuwsgolven en de processen die de hypes versterken.

Dit artikel kwam tot stand naar aanleiding van de Kennismiddag van de Academie voor Overheidscommunicatie van 4 februari 2011. Op deze maandelijkse Kennismiddagen laten sprekers van binnen en buiten de overheid hun licht schijnen over actuele communicatieonderwerpen. Op deze manier blijven communicatie-professionals van de Rijksoverheid op de hoogte van ontwikkelingen in hun vak.


maandag 7 februari 2011

De inflatie van zinloos geweld


Zinloos geweld is uit. Althans, volgens Peter Vasterman, universitair docent Journalistiek aan de UvA en in 2004 gepromoveerd op mediahypes. Incidenten zijn er nog net zo veel als voorheen, maar worden onder een andere noemer besproken. “Zinloos geweld is zo’n containerbegrip geworden dat het weinig meer betekent.” Door: Nina Verhaaren.
Lees hier verder

Plaats Delict
Gemaakt door studenten van Journalistiek en Nieuwe Media van de Universiteit van Leiden.

woensdag 26 januari 2011

Mediahype treft ‘s Heerenloo na Brandon

Mediahypes deskundige verbijsterd over Brandon. Ermeloërs nuchter over Brandon-zaak. Betere regels door Jolanda.
Het Kontakt - Veluws Nieuwsblad, 25 januari 2011.

vrijdag 14 januari 2011

Weer werd bedrijfsbrand ‘nationale ramp’

In Moerdijk schieten overheid en media ernstig tekort, zoals altijd bij incidenten met gevaar voor de gezondheid, meent Peter Vasterman.


Gepubliceerd in NRC Handelsblad op 13 januari 2011 en in nrc.next op 14 januari

De nasleep van de brand in Moerdijk laat weer het vertrouwde beeld zien van een overheid die er niet in slaagt om op een vertrouwenwekkende manier te communiceren, met ongeruste bewoners die duidelijkheid eisen over de risico’s en vooral met media die bol staan van verhalen over giftige stoffen en verontrustende koppen.

Als je die (242) koppen in de (14) landelijke dagbladen vanaf vorige week donderdag achter elkaar leest, zie je bekende dynamiek waarbij media, overheid en publiek elkaar opjagen en de mogelijke gevaren voor de volksgezondheid zo enorm worden uitvergroot dat ze niet meer in verhouding staan tot de reële risico’s.